Zer pentsatzen dut nik?
Errefuxiatuak Saharan konfinatuak.
Guri etxean geratzea eskatu digute
Saharari buruz?
Sahararrak bi taldetan banatuta daude: alde batetik, Marokoko erregimenen azpian daudenak, eta, bestetik, kanpamentu errefuxiatuetan bizi direnak.
Errefuxiatu-talde horrek gero eta eragin Txikiagoa du arlo politikoan, eta 45 urte daramate eremu horietan ahaztuta. 1992an Marokorekin akordioa egin zen su-etenean, baina onuradun bakarrak Marokoarrak izan ziren. Ni Sahararra banintz, inpotentzia handia sentituko nuke nire etxea izan den tokian hobekuntzarik ez ikusteko eta herrialde bakoitzak bere onerako begiratzen duela ikusteko, lankidea zapaltzeko inolako eskrupulurik gabe.
Bizitza osoko konfinamendua
Frente Polisarioa oso egoera txarra bizitzen dute, hor bizitzen den jendea
ez dauka ezer ez bizitzeko eta bizitzen dute ahal duten moduan esate baterako
ematen dituzten laguntzekin. Ez daukate ia ezta edukitzeko beharrezko janaria
eta normalean hiltzen dira desnutrizioagatik. Hau hobetzeko mundu osoko
medikoen programa zentratu da jende honetan nutrizio hobea edukitzeko eta bere
egoera hobeto izateko.
Nire ustez, oso gogorra izan behar da, jakitea estudioak daukazula eta ezin
duzula ezer egin egoera hobeagoa izateko zure herrialdean edo kasu honetan
kanpamenduan, ezin dezakezula zure benetako herrialdera bueltatzea zeren eta
norbait kolonizatu du. Ikustea, bakarrik bizi alha dezazula ematen dizuten
laguntzekin oso gogorra izan behar da.
P.A.
Errefugiatuak "bizitza osoko konfinamenduan" daude?
Saharako kanpamentuak bisitatzean, haien egoera ikustean, jendea harritzen da. Jendea hor bizi irauntzeko ahalmen oso handiak egin dituzte nahiz eta haien laguntzak modu oso handian murriztu. Sahara egon da herri baten eskuetan eta gero beste herri batekoen eskuetan, horrela aldi askoz azkenean 1991an Marokorekin bakea sinatzeko. Saharaui askoek ez dituzte ia eskubiderik. Laburbilduz, Sahararen egoera penagarria da. Tituluarekin nago ados, bizitza osoko kmonfinamenduan bizitzen ari dira, beraien egoera oso serioa da eta ez du inork ezer inportanterik egiten. Penagarria da ikustea herrialde bat egoera horretan. Laguntzak 100/70 murriztu zirela irakurtzean oso txarto sentitu nintzen zeren eta beraien egoera bakarrik ezin dute aldatu.
A.S
TINDUF-en errefuxiatuak
Tinduf
errefuxiatuen kanpamentua basamortuaren erdian dago eta dirudi ezinezkoa
bizitzeko baina eraiki dute beharrezkoa bizitzeko, hori izan arren oso zaila da
hor bizitzea. Jende hau hemen bizitzen ari dira zeren eta 1952 Espaniak Sahara
kolonizatu zuen baina 1972 NBE-ek independentziaren eta autodeterminazioaren
eskudbidea izan behar zutela esan zuten orduan Espania referendum bate egin
zuen. Baina hemen ez zuen amaitu Marakok Sahara okupatzen saiatu zen eta
Espania laguntza eman zion eremuaren administrazioa ematen, Madrilgo "Tripartitos" akordioak. Marokok errepresio handia ezarri zuen Saharan: torturak,
bortxaketak, desagerpenak, desnutrizioa, kendu medikuntza… Nahiz eta hori
guztia gertatu, ez da amaitu eta Saharako jendeak oraindik manifestaldiak egiten ditu eta aurrera
jarraitzen dute. Bizitza errefuxiatu moduz oso zaila da, Tindufeko bizitzaren
sinonimoa itxaropen da zeren eta guztia lortzeko itxaron behar dute. Gero gehienek
ikasketak dauzkate baina ezin dute praktikan ipini. Haien ekonomia beste
herrialdeen eskuetan daude eta Tindufen soldatak oso txikiak dira honen
ondorioz desnutrizio asko dago.
Nire ustez
egoera honekin amaitu behar da eta alde batetik NBE bere partea egin behar du
baina guk, batez ere Espaniako herritarrek presioa egin behar dugu gobernura
haien erlazioak Marokorekin amaitzeko eta Saharari laguntza emateko, amaitu
behar Espaniako gobernuak egiten duten errepresio guztiekin.
J.A
Krikibaren bideoa
Krikiba errefuxiatua da eta saharaui gisa duen bizitza eta Saharako errealitate gordinaz hitz egiten digu. Bi zatitan banatutako herria da, lehenik Marokok okupatutako Sahararen zatia, han indarkeria eta torturak erabiltzen ziren. Gero, errefuxiatu-esparruen zatia non beti oinarrizko gauzak falta ziren esate baterako: ura, argia eta elikagaiak. Gainera, errefuxiatu guneak ez zuten gobernuaren laguntzarik izan baizik eta Espainiako ONG-ren laguntza. Gaur egun, zoritxarrez, Maroko eta Sahararen arteko gerran dauden gatazka berriak sortzen dira, eta horren ondorioz hango errefuxiatuak beteranoenak bihurtzen dira, 44 urte luze ondoren. Baina alde ona da, iragan latz horren ondoren, Espainiara iritsi eta Bilbon kokatu zela, eta zorionez, oso babestuta sentitu zen. Ni haren lekuan jarriko banintz, saharaui baten azalean, beldurrez eta ezintasunez sentituko nintzateke bidegabekeria horren aurka ezer egiterik ez nuelako, hala ere haren espiritu berdina izango nuke, hain zuzen, laguntzeko espiritua.
Nire ustez, Saharako herriarekin gertatzen dena bidegabekeria bat da. Saharauiek jasan behar duten zapalkuntza izugarria da. Hainbat herrialde jarraitzen dute beste aldera begiratzen, laguntza eskatzen zaienean. Horregatik, daukagun guztia baloratu behar dugu eta ez kezkatu gaur egungo behin-behineko konfinamendu egoeragatik, haiek bizitzako osoko konfinamenduan bizitzen dutelako...
L.U
TINDUFEKO ERREFUXIATUEN KANPAMENTUAK
Egoera toki honetan oso gogorra eta deserosoa da zeren eta ez dago ia ezer eta errefuxiatuek eraiki dute bere herria espainako Gobernuz Kanpoko Erakundeen laguntzari esker. Horrela lortu dute hau aurrera eramatea baina eraikinak ez dira oso onak eta egoera txarrean daude.
Egoera honek ni triste jartzen nau zeren eta pertsona batzuk ordaindu behar dute bi pertsonen artean adostu zena (Pertsona horiek boteredunak) guda eta beraiek bizitza ona daramate. errefuxiatuak oso txarto dauden bitartean.
I.R.
(POLISARIO) Espainiak zabaldu egin du Saharako errefuxiatuen kanpamentuak ez direla seguruak, Argelinoek atentatuak egiteko arriskua dagoela esanez. Albisteak dio hau bidegabekeria galanta dela, Espainiak ez baitauka aski adin gaineko Saharauiak haien herrialdeetara bidaltzen eta horrez gain “fake-news”ak zabaltzen dituzte haien aurka, kanpamenduak guztiz seguruak diren heinean. Argi dago nik bat natorrela Polisarioak esaten duen gehienarekin: ezin da egiazkoa ez den zerbait zabaldu eta oraindik gutxiago hain egoera latza pairatzen ari den gizartearen talde handi bat han bizitzen ari dela jakinez gero, ez dauka zentzurik eta berekoikeri itzela da.
(VIAJE A LOS CAMPAMENTOS DE TINDOUF) Frente Polisarioko jendea sufrimendu izugarria pairatzen du eta minimoz bizi dira. Goseteagatik hiltzea ohikoa da hango jendearen artean jakien falta itzela delako eta egoera hau hobe dezala, nutrizioan adituak diren hainbat mediku hasi dira lanean irtenbideak bilatzen. Hau argi dago egoera oso txarra dela, zeure herrira bueltatzeko aukerarik ez duzula kolonizatu egin dutelako jasanezina da eta etorkizun duina izateko lan egin ondoren beste batzuen laguntzaz bizi behar izatea ez da justua, eta ez litzateke paso egin behar egoera honen aurrean. Oso gutxi entzun dugu honi buruz eta badirudi ikustezinak direla, horixe da txarrena.
M.M.
No hay comentarios:
Publicar un comentario