Historia eta matxismoa

Kaixo, ikasle maiteok!!

Gaur erakutzi nahi dizuet Elenaren lana. Interesgarria benetan!

HISTORIA ETA MATXISMOA

 

«Benetako pertsonak (hau da, gizonak) ugaltzeko giza espezieak garatu duen amarrua dira emakumeak» ARTHUR SCHOPENHAUER

 Historia liburu askotan "ahaztu" egin zitzaien kontatzea 1789an Frantzian ezarritako Gizakiaren eta Herritarren Eskubideen Adierazpenak, ez zuela emakumeei buruz hitz egiten. Eskerrak Olympe de Gouges iritsi zela, esanez: "Gizon, zuzena izateko gai zara?". Horrela hasi zen idatzi zuen Frantziako Iraultzaren funtsezko dokumentua, gillotinarantz eramango ziona. Rousseau pentsalari frantsesak, argi eta garbi azaltzen du emakumeak "pasiboa eta ahula" izan behar duela, "erresistentzia gutxi" jartzen duelako eta "bereziki gizonari atsegin emateko eginak" daudelako. Mary Wollstonecraft, Rousseauren jarrera hau kritikatzen du, esanez: "emakumeek ez dute gizonen gaineko botererik nahi, haien buruaren gaineko boterea baizik." 1848an, Seneka Falls-eko Konbentzioan, emakumeek salaketa bat sinatu zuten: ezin zutelako ez bozkatu, ez hauteskundeetara aurkeztu, ezta kargu publikorik bete ere. Gai horiei buruz hausnartu zuen Engelsek bere liburuan, askorentzat, emakumearen gaiari buruzko marxismoaren lehen adierazpena. Honela esaten zuen (moldaturik): Berdintasuna ikusi zuten gizonak inguruan feministak ziren emakumeak zituztenak ziren.

Beste aldetik, Arthur Schopenhauer filosofoak honela esaten zuen: "Emakumeak espeziearen maltzurkeria dira, benetako gizakia, gizakia dena (hemen erreferentzia egiten die "gizonei") ugaldu dadin, bere adimenak gidatua egingo ez lukeena". Hau da, egileak egin nahi duena da azpimarratzea andra tentazioa dela gizonentzat, gizonek egin dezaten bere zentzu osasuntsuan egingo ez luketena. Emakumeak dira, beraz, gaitzaren islada, tentazioaren ispilua edo espeziearen "tresna irrazionala".

Hildo beretik, Kant-ek, emakumeek betebehar moralak betetzeko beharrezko arrazionaltasuna ez zutela adierazi zuen: "Emakumeen eginkizuna ederra izatea da; gizonena, noblea izatea.(...) Nik ez dut uste arrazoiaren oinarriek sexu ederra (hemen, erreferentzia egiten die emakumeei) gidatzen dutenik."

Tentazioen artean, emakumearen gorputza

NIRE IRITZIA

Sinestezina da, nola historia markatu zuten pentsalari askoren lana hainbeste balioesten den, eta zein gutxi onartzen den gehienek emakumearen balio handia diskriminatu eta zapaldu zutela. Hala ere, gaur egun, horrelako arrakasta izango zuten, zabaldu zuten matxismoa jakinda? Ziur aski baietz...

Beste alde batetik, XVIII. mendean, nori inporta zitzaizkion emakumeak? Non zeuden haien eskubideak? Eta haien askatasunak? 

Askorentzat zaila da onartzea, baina ez ziren orokorrean gizonak izan emakumearen defentsarako lehenengo pausoak eman zituztenak, emakumeak baizik. Emakume horien aurrerapausuak egon ez balira garai hartan, gizonezkoren bat gai izango zatekeen haien eskubideez kezkatzeko? 

Pentsalari handi horietakoren bat gai izango zen bere buru distiratsua erabiltzeko eta diskriminatzen ari zen gizartearen talde horrengan arreta jartzeko? Eskerrak emakume horiek aurpegia emateko gai izan zirela, bestela, ez dut imajinatu nahi zer egoera edukiko genukeen gaur egun… 

Egia da filosofo hauek erreferente eta maisu handiak izan zirela historiarako, baina hainbeste miresten ditugula, (zein irizpide zituzten jakinda) gure ezjakintasuna islatzen duen, etengabe ari garelako zapaltzen emakume askoren ahalegin historikoa. Ahaleginak egin zituzten emakumeen kontrako pentsamendu krudelak ezabatzeko. Eta batzuetan, miresmenak eramaten gaitu emakumeen sufrimenduak ahaztera.

ELENA LUCERA