Zergak eta elkartasuna: guztion eskubideak bermaturik

 

 “Nik ez ditut zergak ordaindu nahi. Aske izan nahi dut: askatasuna nahi dut neure diruarekin zer egin erabakitzeko. Diru asko irabazi badut, merezi dudalako da.”

 

·      Zergak ezinbestekoak dira ongizate-estatua edukitzeko. Ongizate-estatua hainbat une historikotan sortu da munduan zehar. Estatuak oinarrizko eskubideak bermatzeko –hala nola osasuna, hezkuntza, erretiro duina, gosez ez hiltzeko gutxieneko diru-sarrerak…– esku-hartzeari deitzen diogu ongizate-estatua. Zergak eta gizarte-segurantzako kotizazioak zaharren eta gazteen arteko elkartasun-moduko zerbait dira, egoera zaurgarrietan –amatasuna, aitatasuna, haurtzaroa, gaixotasuna, langabezia, zahartzaroa…– daudenei laguntzeko modua. Denok igaroko gara horrelako egoeretatik, behar beste denbora bizitzeko zortea badugu. Dirua partekatzearen arrazoia giza sufrimendua minimizatzea da.

·      Langile pobreenei elkartasuna erakutsi eta laguntzeko lehen mutualitateak Britainia Handian sortu ziren, langileak berak hasi baitziren aurrezten alargunak babesteko. Horrela, amankomunean jarri zituzten aurrezki horiek premia gorrian geratzen ziren familia zaurgarriak babesteko (1834).

·      Lehen Mundu Gerraren amaieran (1918), gerran hildako soldaduen alargunak babestu zituzten Europako estatuek. 1929ko crackean eta XX. mendeko 30eko hamarkadako ondorengo krisian, Estatu Batuetako egoera hain izan zen kritikoa, ezen New Dealekin, Roosevelt-ek erabaki baitzuen enplegu publikoa sortzea eta herritarrei miseriatik salbatzeko enplegua sortzeko eta ekonomia sustatzeko estatu-laguntzak ematea. Horretarako, zerga altuak kobratu behar izan zitzaizkien herritarrei eta irabazi handiak zituzten enpresei.

·      Aberastasuna pertsonen artean birbanatzea berdintasun-maila handiagoa sortzea da. Horretarako, behar-beharrezkoa da ondasun handiak dituztenei zergak kobratzea, gizaki guzti-guztien gutxieneko eskubideak bermatzeko. Demokraziaren gakoa, beraz, hau da: dirua jaso behar dutenen eta dirua ordaindu behar dutenen ustelkeriaren eta iruzurraren aurka borrokatzea.