jueves, 30 de enero de 2020

Bilboko lan merkatua (3)



Bilboko lan merkatua aztertzen

Zoaz esteka honetara!!



Sarrera honetan aurkeztu nahi dizuet Ramon, Markel eta Ibonen lana. Ikasle hauek Bilboko kaleetatik ibili ziren kazetari-historiagile. Ikertu nahi zuten zer nolako egoeratan lan egiten duen gaur egun Bilboko jendeak. Nire ustez, benetan lan dotorea egin dute, eta gogoeta interesgarriak ekarri dituzte. Zatozte haiekin eta ikasi haien lanarekin!

Hona hemen sarrera honetan aurkituko duzuna:

a. Lanaren nondik norakoak.
b. Ikasleen ondorioak elkarrizketak egin ondoren
c. Elkarrizketak


******

a. Lanaren nondik norakoak.


Hauxe izan zen lanaren planteamendua:

sábado, 25 de enero de 2020

Langileak gaur (2)




Langileak eta lan merkatua Bilbon

2020ko urtarrilean





Sarrera honetan aurkeztu nahi dizuet Dayana, Sara eta Juneren lana. Ikasle hauek Bilboko kaleetatik ibili ziren kazetari-historiagile. Ikertu nahi zuten zer nolako egoeratan lan egiten duen gaur egun Bilboko jendeak. Nire ustez, oso lan polita egin dute, eta gogoeta interesgarriak ekarri dituzte. Zatozte haiekin eta ikasi haien lanarekin!

Hona hemen sarrera honetan aurkituko duzuna:

a. Lanaren nondik norakoak.
b. Ikasleen ondorioak elkarrizketak egin ondoren
c. Elkarrizketak

****

miércoles, 22 de enero de 2020

Klima Larrialdia





HISTORIA ETA EKONOMIA
Klima larrialdia

Gaur, sarrera honetan, proposatuko dizuet lan bat "Guk Historia eraikitzen dugu" proiektuan. Dakizuenez, parte hau aukeratzen duzuenok ekonomiarako eta historiarako lana egin dezakezue. Hauxe da sarrera honetan duzuena:

1."KLIMA LARRIALDIA: HONDAMENDITIK KATAKLISMORA" artikulu honen atal batzuk.
2. Esteka batzuk, Naomi Klein eta Al Gore EEBBetako presidentziarako hautagai izan zenaren dokumentala.
3. Ikerketa historikoa egiteko galderak.
4. Ikerketa ekonomikoa egiteko galderak
5. Ingurumen-klinika Ekuadorren: Esperantza?
6. Azkenengo galderak. Ikertu, pentsatu, iritzia eman!

martes, 21 de enero de 2020

Nola prestatu ahozko bat biografia batekin



Errubrika. 
Koebaluazioa  ikasleen artean




Biografia batekin lan egiten:

Ebaluatzailearen izen-abizenak:
Lehenengo ebaluatuaren izen-abizenak:




Ezkerrean jarri zure nota!!!


HISTORIA: 10P

1. Pertsonaia ondo ezagutzen du. Biografia kontrolatzen du. (1p)
2. Datu eta urte zuzenak jakin ditu. Kronologia erabiltzen du egoki eta gertatutakoa azaltzen du. (3p)
3. Boterera heltzearen arrazoiak. Bere egoeraren kausa historikoak aztertzen ditu (2p)
4. Bere ideologiaren ezaugarriak edo bere bizitzaren ezaugarriak ondo azaltzen ditu.(2p)
5. Bere momentu historikoaren ondorioak deskribatzen ditu (2p)

GUZTIRA:
 **********


HIZKUNTZAREN ERABILERA: 5P
Euskera egokia erabiltzen du

a. Historiarako hiztegi teknikoa erabiltzen du. (1P)
b. Aditzak ondo erabiltzen ditu. (1P)
c. Sujetuetan "k" ondo erabiltzen du. (1P)
d. Lotura egitekoak erabiltzen ditu. (Esate baterako: Beraz, Hala, Hala ere, Hori kontuan hartuta, geroago. (...) Arren, Izan ere, Baina, Azken finean, Horregatik...) (1P)
e. Bere maila dena dela, ahalegina egin du. (1P)

GUZTIRA:

 *********


Puntu negatiboak:
a. Seriotasun falta. (Humorez eginda badago baina serioz hartuta edukina, onartu!)
b. Gogo falta. (Ahaleginik gabe)
c. Prestakuntza gutxi. (Eskemak edo apunterik gabe)
d. Idatzi du lana baina ez daki buruz, gehiegi irakurtzen du.



GUZTIRA HAMABOSTETIK:





1. Politikoak gara!



Norberaren lan Pertsonala eta taldekideen ebaluazioa:

NI naiz: _______________________________________________Taldea: 4____

1.       Adierazi du artikuluak ulertu dituela: 10p.
Baloratu dena:
a.       Euskara maila egokia idaztean
b.       Ulermen maila egokia
c.       Ekonomiarekin erlazionatzeko gai da.
d.       Ideia berriak sortu ditu arazo horren kontra borrokatzeko
Beste kideak:
0. Ni_____________________________nota_____________-Zergatik?
1.________________________________ nota____________-Zergatik?
2.________________________________nota_____________-Zergatik?
3.________________________________nota_____________-Zergatik?

TALDEAN:
Komentatu zelan funtzionatu duzuen eta ea pentsatzen duzun norbaitek besteek baino gehiago edo gutxiago egin duela. Baloratu ahalegina, lana eta ideia berriak.


ZER IZAN DA GEHIEN INTERESATU ZAIDANA??


ZER HOBETUKO NUKE??



GUZTIRA: ( /10)






2. 

lunes, 20 de enero de 2020

II Mundu Gerra. Amaiera, ondorioak


II Mundu Gerra 



Kaixo, berriz ere!
Material batzuk prestatu ditut zuentzat, zoazte eta ikertu. Sarrera honetan aurkituko duzuna:
1. IIMG. PPT
2. IIMG zineman.
3. II MG Dokumentaletan.
4. II.MG-ren aurreko begirada kritikoa
5. II MG-ren ondorioak.
6. II MG eta gero:  Giza Eskubideak, Nazio Batuen Erakundea.
7. II MGren ostean: Gerra Hotza. 


*****
1. IIMG. PPT
2. IIMG zineman, musikan

Eta hemen, gerraren kontrako kanta:

La cancó del soldadet (Manel)
(Normandiako lehorreratzea. Pelikula: "Ryan soldadua salba ezazue")


Normandiako Lehorreratzea

1944ko ekainaren 6an (E-EgunaBigarren Mundu Gerrako aliatuek Normandiaren inbasioaren hasiera operazioa izan zen. Itsasotik egindako historiako inbasiorik handiena izan zen eta helburua Alemania Naziari Mendebaldeko Frontea irekitzea izan zen.

Hildako gehienak Omaha hondartzan lehorreratu zirenen artean izan ziren, euren itsas-hegia aldapatsuagoa zelako. Gold, Juno eta Sworden hainbat herri fortifikatu etxez etxeko gerran garbitu zituzten, eta Golden jarritako bi bunker desaktibatu zituzten, tanke bereziak erabilita.

Aliatuek ez zuten lortu E-Egunean euren helburuak eskuratzea. Herri batzuk Alemaniaren eskuetan mantendu ziren. Juno eta Gold hondartzak batzea baino ez zuten lortu lehen egun hartan, eta bost hondartzen eremua ez zuten lortu geroago arte; hala ere operazioa garrantzitsua izan zen, Aliatuek hanka bat jarri zutelako Frantzian eta hortik hilabetetan soldadu gehiago sartu eta Mendebaldeko Frontea osatu zutelako. Alemaniak 4.000tik 9.000ra arteko hildako izan zituen egun hartan. Aliatuek 10.000 baja, horietatik 4.414 konfirmatutako hildako. Museoak, memorialak, eta gerra-hilerriak nonnahi daude inguruan gaur egun.



Jorge Drexler-en kanta "El pianista del Gueto de Varsovia".


Varsoviako ghettoa edota Varsoviar ghetto

Bigarren Mundu Gerran, Holokauston Hirugarren Reichak Poloniako Varsovia hiriburuan ezarri zuen Europar osoko judutar ghetto handiena izan zen. Hiriburuaren erdigunean ezarri zen 1940ko urriaren eta azaroaren artean eta, 1939ko erroldaren arabera, ghettoan 359.827 pertsona bizi ziren, hauei hiriko beste eremuetatik nahiz ingurutik lekualdatuak izan ziren biztanle berriak gehitu behar zaizkielarik. Varsoviako biztanleriaren %30a zen eta lurren %2,4ko azaleran pilatuta zeuden. Martxan egon zen hiru urtetan zehar, bertako biztanleek jasandako gosete, gaixotasun, kontzentrazio-esparruetako barneratze eta sarraskiaren ondorioz, biztanleria 50.000ra murriztu zen. 

Varsoviako pianojolea:

Pelikula honetan kontatzen digute Wladyslaw Szpilman-en historia. Pianojolea zen eta Varsoviako ghetton bahitua izan zen, judutarra zelako. Nazismoa eta gerra amaituta, liburu biografikoa idatzi zuen bere bizipenak kontatzeko. Liburu horrekin pelikula bat errodatu zuten izen berarekin: "Pianojolea".

Jorge Drexler (XXI. mendean) kantariaren abesti honetan ikusi ahal ditugu liburuaren gaineko pelikularen irudiak. Historia erreal batean oinarrituta, Jorge Drexlerek gogora ekarri nahi zuen Varsoviako ghettoan gertatu zena. Musikariak salatzen du "munduak ez duela ikasten", holokaustoan egindako sarraskitze zentzugabekoa. Gaur eguneko edoizen musikaria, homosexuala... izan zitekeen Varsoviako pianojolea.

Schindlerren zerrenda

Ausardiaren historioak, Historian:
 Schindler eta Irena Sendler

Schindler's List 1993ko Steven Spielberg zinema zuzendariak zuzendutako gerra drama filma bat da. 1982ko Thomas Keneallyren australiar idazlearen Schindler's Ark (Schindlerren Kutxa) liburuan oinarrituta dago.

Filmak Oskar Schindlerren istorioa kontatzen du, Holokaustotik 1000 judu poloniar inguru salbatu zituen Sudeteetako enpresaburu katolikoarena. Oso historia hunkigarria da.  Bigarren Mundu Gerran Oskar Schindler giza harremanetarako talentua duen alemaniar enpresaburu bizizalea da, horretaz baliatuz nazien begiko izateko egitasmo bat burutuko du. 1939an alemaniarrek Polonia inbaditu ostean Schindlerrek bere harremanei esker lantegi baten jabetza lortuko du. Lantegi horretan ehundaka judu langile gisa enplegatuko ditu. Bertako arduradun judua lantegiko itzalpeko zuzendaria izango da, Schindlerrek enpresaburuaren betebeharrekiko erabat ezjakituna baita. Baina naziek ez dakitena da Shcindlerrek juduak kontzentrazio-esparruetatik eta heriotz ziur batetik salbatzeko bere lantegiaz baliatzen ari dela.



Irena Sendler, Varsoviako Geto-ko aingerua

Azken bideo honek Irena Sendler (1910-2008) langile soziala eta erizainaren historia kontatzen digu. Poloniako okupazioan gertatu ziren historiak izan ziren, eta bizitzak zalbatzeko emakume ausart honen ideiak eta ekintzak ikus ditzakezu bideoan. Irena anonimatoan jardun zen eta ez zen oso ezaguna izan nazien garaian baina bere historia agerian irten zenean onartu zizkioten meritu guztiak. Oso modu zuhurrean ghettotik atera zituen umeak, heriotz seguru batetik. Salbatutako haur judutarrak izkutatzen zituen maletetan, hil-kutxetan edo beste modu askotan naziek konzentrazio esparruetara ez eramateko.


3. II. Mundu Gerra dokumental batzuetan


Bi bideo duzu hemen azpian, gerraren amaieran sakontzeko. Hollywood-eko pelikulen arrakastaren ondorioz, II Mundu Gerraren gaineko pelikula asko egin dira nazien kontura, edo aliatuen aldeko iritziak zabaltzeko. Pelikula horiek jorratutako gaiak edo guduak oso ospetsuak bihurtu dira mendebaldeko europarrentzat. Baia beste gertakisun batzuk, ahaztuago geratu dira guretzat. Esae baterako, bonbardaketa atomikoak.

Lehenengo bideo hau, II Mundu Gerrari behin betiko amaiera eman zion gertakizun krudelari buruzkoa da: Hiroshiman eta Nagasaki-n EEBB-ek egindako erasoa, bonba atomikoak, alegia. Ondorio lazgarriak aipatuta geratzen dira, eta etorkizun hurbila, zoritxarrez, argiago geratzen ari zen momentu horretan. Arma atomikoak dituenaren botere ukoezina odolez sinatu zuten bonbek.





EEBBen rol-a IIM Gerran. Canal Historia. 

4. II.MG-ren aurreko begirada kritikoa
Ondo ohartzen bazara, aurreko bideoetan bi ikuspegi desberdinak ikusiko dituzu. Agian, kontrajarriak, ezta?


Jarraitu ikerketa egiten:
(Behatu: nork argitaratu ditu?)

Idatz ezazu zure koadernoan orrialde bateko laburpena jaso duzun informazioarekin. Klasean laguntza emango dizut!!

5. II MG-ren ondorioak
Zeintzuk izan ziren II Mundu Gerraren ondorioak??



Fake-ak eta"egia-osteak"




Fakeak, "egia-osteak" edo "albiste faltsuak"
Informazioaren munduan, non dago egia?



Azken urteotan, informazioa biderkatu egin da gure bizitzetan. Informazioa eta albisteak leku guztietatik heltzen zaizkigu. Facebook-en, Whatsapp-en Instagram-en edo Twitter-en irakur ditzakegu berriak, albisteak, iruzkinak, "egiak"... Konturatu naiz ikaslerik interesatuenek gauza asko ikasten dutela Interneteko sare sozialetan edo hedabide digitaletan. Zein ondo, ezta? Gaurko gazteek askatasun handia dute edukiak topatzeko. Baina, askeak dira informazio ona aurkitzeko? Askeak gara? Irakurtzen dugun guztia egia da?

Fake bat albiste faltsu(tu)a da. Gezur bat, egiaren "zati" txiki batekin. Batzuetan, nahi gabe egiten den prozesua da. Esaten dugu esaldi bat historiako oso pertsonaia ezagun batena dela ez dakigulako oso ondo non bilatu edo norena den. Eta borondate txarrik gabemantentzen dugu akatsa

Beste batzuetan, ordea, iritzi publikoa manipulatzeko erabiltzen da; orokorrean, iritzia manipulatzeko interesa duten botereek egiten dute: botere politikoak, ekonomikoak... Horretarako, hedabideak erabiltzen dituzte eta dirua inbertitzen dute. 

Goazen, ba informazioaren "egiazkotasuna" aztertzera!



sábado, 18 de enero de 2020

XX. mendeko boteretsuak

XX. mendeko protagonista batzuekin 
Hitler, Stalin eta Roosvelt


Kaixo!! Kazetariak izan nahi duzue?. Egingo duguna ikerketa-kazetaritza da. Aurrez aurre izango dituzue XX. mendeko protagonista batzuk. Beraz, aprobetxatu behar duzue elkarrizketak egiteko. Zuen zalantza guztiak argitu behar dituzue!!. 

Pertsonaje historiko hauek "Historiak epaituko nau" pentsatzen zuten, seguruenik. Orain heldu da momentu hori!! ZUEK galdetu, entzun...eta epaitu!!

viernes, 17 de enero de 2020

Amerika India, Amerika beltza

"México lindo y querido" "Black lives matter"

“Zergatik dira pobreak Mexikoko indigenak? Zergatik sortu da "Black lives matter"?”




Sarrera honetan erakutsi nahi dizuet Mexiko-ren errealitatea aztertzeko metodologia oso polita: PUZZLEa. Metodologia honekin Mexikoko errealitatea aztertuko dugu ikuspegi desberdinetatik. Hori bai, ez ahaztu: Zerumugan giza eskubideak egongo dira!!

SARRERA:

Power point bat duzue hemen. Irakasleak azalduko dizue.

1. AZALPENA (Itzirena)
2. AZALPENA (")

Abestia: Ismael Serrano. Sarrera moduan erabiliko dugu.



 “Puzzle metodologia erabiltzen”

Lana, langileak eta lan merkatua gaur egun


 LANGILEAK ETA LAN MERKATUA GAUR EGUN
2020ko urtarrilean, Bilbon




Sarrera honetan, aurkeztu nahi dizuet hiru ikasle hauek egin duten ikerketa. Nerea, Katalin eta Bego ekonomia ikerlariak bihurtu dira. Proiektua historia eta ekonomian  Bilboko errealitatea aztertzeko eraman genuen aurrera. Esteka honetan dituzue beraien ideiak edo beraiek atera dituzten ondorioak lana egin eta gero:


Baina, jakin nahi duzue zer egin duten??


Iran, lurralde gatazkatsua




IRAN: GERRA ETA LEGEDI MATXISTA.
EMAKUME-LEHOIAK GIZA ESKUBIDEEN DEFENTSAN. 

Gaur Irango egoera ekarri nahi dizuet:
Amnistia Internazionalarekin "Irango Lehoiak" babesteko kanpainarekin egin genuen kaleko ekintza. 2015an.

Hemen utziko dizkizuet informazio batzuk.(2020ko urtarrilekoak).

Zoritxarrez, 2019-2020an, berriro ere, Iran-en gerraren sauria ireki da. Nola ulertu ahal dugu gertatzen ari dena?

Sarrera honetan erakutsi nahi dizuet ikastetxean egin dugun lana Irango egoera hobeto ulertzeko, 2019-2020an. Beherantz bazoazte sarrera honetan, ikusiko duzue zer egin genuen 2015ean ikasle batzuekin, Bilboko kaleetan.
Baina, has gaitezen hasiera hasieratik: jakin nahi duzue zelan egin genuen lan klasean?



Colombia Bilbon. Gatazkak ezagutzen gure geletan...



COLOMBIA Bilbon. Gatazkak eta Giza Eskubideak ezagutzen gure geletan



Gaur erakutzi nahi dizuet gelan egin dugun proiektu bat. Proiektu honetan Mundu Garaikideko gatazkak ezagutu genituen. Kasu honetan erakutzi nahi dizuet ikasleen talde batek Colombiaren gainean ikasi eta ikusitakoa.
Zatozte gurekin beste mundu batzuk ezagutzera!!


Bilboko kale batean gaude argazki honetan. Amnistia Internazionalak antolatutako kanpainia batean parte hartzen.

Hona hemen, esteka. Power Point honetan Colombiako gatazkari buruzko eskema bat aurkituko duzue. 2016ra arte azaltzen ditu, laburpen moduan, aurrekari historiko batzuk...

Baina, jakin nahi duzue zelan egin genuen lan klasean?

martes, 14 de enero de 2020

Ikasleak alderdietan sartuta. Ikerketa politikoa



IKASLEAK ALDERDIETAN SARTUTA.
Nora joango dira gure zergak??




Ikasle hauek ikerketa politikoan aritu dira. Egin behar zuten lanak errealitatea ezagutzera eraman zituen, politikoen begiekin. Esteka horretan dituzue lan honen prozesu osoa urratsez urrats. Baina Lucas, Iker, aritz eta Oier-i "jakin-min politikoa" piztu zitzaien eta animatu ziren benetazko talde politikoen iritziak aztertzera. Interesatuta zeuden alderdi batzuk ezagutzeko, debatea "aberasteko": Podemos, PSOE, PP eta Vox. Alderdien aukeraketa egin ondoren, alderdi politiko hauen "rol"-etan sartu eta gero etxera eta klasera ekarri digute debatea. Hona hemen beraiek egin duten lana. Oso interesgarria, benetan, aurrekontuen errealitate politikora egin duten hurbilketa!!

Ez diet, beraz, "perfekzioa" baloratu. Haien interesa, lan boluntarioa eta ahalegina baizik.

Agian, beste azken urrats bat falta zaie hiritar guztiz kontziente eta arduratsuak izateko: 

"Hauek dira politikoen iritziak. Baina, zer gertatuko da gizartean praktikara eramaten badituzte? Egia bihurtuko dituzte haien promesak? Nola? Beste alderdien iritziak onartuko dituzte?"

Erronka bat. Hala ere, ez da Lucas, Iker, Aritz edo Oierrentzat bakarrik erronka handia izango. Gu guztiontzat baizik!!

Hemen dituzue estekak: Zoazte eta gozatu!!

Alderdien iritziak gasto publikoan (1)

Alderdien iritziak gasto publikoan (2)

*** Oharra: Toma fatsuetan askatasunez jokatu dute. Baimena dute aldarte ona arlo serio hauetan jartzeko, ezta? Gizartean "amor (maitasuna) y humor (umorea)" ditugu faltan...





jueves, 9 de enero de 2020

Ikasleak aurrekontuen debatean




Ikasleak aurrekontuen debate politikoan



Gaur aurkeztu nahi dizuet lehenengo ebaluazioan ikasleek egin duten lana. Proposamena zen "Arlo Publikoko Aurrekontuak" egitea gastuen portzentajeak haien artean adostu ondoren. Euskadin, Espainian edo Europan aztertu dute egoera ekonomikoa. Horretarako, pauso hauek eman behar izan dituzte:

1. Errealitatea aztertu albisteekin.
2. Albisteak hainbat egunkari, aldizkari edo iturri ofizialetan bilatu eta irakurri. 
3. Ulertu eta idatziz laburtu.
4. Haien artean ados jarri gastu premiazkoenak zeintzuk diren erabakitzeko.
5. Portzentajeak adostu.
6. Euskadiko iazko (2018) gastu publikoa aurkitu. Eta beraiek adostutako portzentajeak aplikatu.

"Zer da benetan legaltasun burgesaren funtzioa?



Zer da benetan legaltasun burgesaren funtzioa?



"Zer da, benetan, legaltasun burgesaren funtzioa?

Hiritar libre bat beste batek gela estu eta hits batean egotera behartzen badu, edonork ikus lezake hori indarkeriazko ekintza bat dela. Baina ekintza bera kode penal liburu batean oinarritzen bada, berehala ematen du guztiz legala eta zilegia dela. Zer da biolentzia? Non dago biolentzia eta nork egiten du? Gerra batean langile bati esaten badiote  beste nazioko langile  bat hil egin behar duela eta horri zerbitzu militarra deitzen badiote, hiritarrak usteko du (pentsatuko du) legalitatearen haize garbia arnasten ari dela. Norbaiti bere ondasunak ematera behartzen bazaio, lapurretatzat joko dute burgesek eta indarkeriazko ekintza dela esango dute. Baina burgesen legeak horrizerga” deitzen badiote eta langileen beharra dela esaten badute, hiritar guztiek pentsatuko dute legal eta zilegia dela. Hitz gutxitan, legaltasun bezala aurkezten zaiguna klase menderatzailearen indarkeria da, lege bihurtuta.
Rosa Luxenburg.
Legaltasun burgesaren funtzioa. Aldizkari bateko artikulua. (Moldatua)
Polonia, 1898.

              KOKAPENA: 

      Testua aztertzen hasteko, KOKAPENA egin behar dugu. Testu hau kokatzeko, hasiko gara lehenengo mailako iturri historiko batekoa dela esanez, testuko idazia, Rosa Luxenbur-ena urte horretan idatzi zelako eta garaiko egoeraren kritita adierazten du. Ez da geroko iruzkin historiografiko bat. Formaren aldetik, entsaiu bat da, testu informatiboa. Gaia politikoa da, argi eta garbi ikusi ahal dugu Marxen hitzak, teoría, komunismoaren ideologia. Beste alde batetik gai soziala du gizartean gertatzen den zapalkuntza aztertzen duelako. Urtea eta garaia: 1898an. XX. Mendearen hasieran, Lehenengo Mundu Gerra baino lehen, eta dakigun moduan, Rosa Luxengurgek langileei esaten die ez esateko burges nazionalistak bezala, klase kontzientzia garatu behar dutela aldarrikatzen du. Nork idazten du? Egilea: Rosa Luxenburg (1871-1919). Jasotzailea, hartzailea…norentzat idatzi zuen Luxenburgek testu hau? Aldarrikapen publiko bat da. Langileak dira hartzaileak, Poloniakoak, adierazpena irakurriko dutenak. Asmoa -idazlanaren helburua- sozialismo/komunismoa hedatzea da, eta klase kontzientzia garatzea.

Arauak apurtu?

  Arauak apurtu? Giza Eskubideen Historia Kaixo, historiagileok!! Zer moduz? Urte honetan egin dugun prioektua  aurkeztu nahi dizuet gaur. H...